“Zit je nou alweer op dat ding?”
De toetsweek zit erop. De boeken zijn ingeleverd en het laatste klassenuitje is geweest. Dik zes weken vrij met stralend zomerweer liggen voor de boeg. Je verwacht dat je puber na zijn laatste mentoruur direct zijn zwemspullen pakt en met zijn vrienden afspreekt. Tot je volle verbazing kruipt je puber in bed met zijn telefoon om er vervolgens de komende paar uur niet meer uit te komen. Met veel moeite krijg je je puber gemotiveerd om gezamenlijk te eten, maar verder gebeurt er weinig. Wat is hier aan de hand? Hoe activeer ik mijn puber in de zomervakantie? Het liefste natuurlijk zonder een enorme strijd.
De klassieke puber
Het brein van een puber is volop in ontwikkeling en werkt dan ook anders dan die van volwassenen. Dingen als langer termijn gevolgen, plannen en het behouden van een gezond slaapritme zijn zaken die ingewikkeld zijn voor het snel veranderende puberbrein.
Daarbij komt dat de puberteit eigenlijk gezien kan worden als een oefenfase voor het volwassen leven. Hierbij voelen pubers zich en vaak al volwassen en zullen ze dat op sommige vlakken misschien al zijn. Toch zijn er ook nog vaardigheden waarin de puber meer oefening nodig heeft. Dit leidt vaak tot strijd. Een puber voelt zich heel volwassen en denkt de sturing van volwassenen niet meer nodig te hebben. Dit terwijl ouders moeten wennen aan het feit dat hun kind naar de volwassenheid groeit, terwijl ze ook zien dat hun puber nog hulp en sturing nodig heeft op bepaalde gebieden. Dit leidt dan ook vaak tot de bekende ruzies, discussies en meningsverschillen.
Weer een nieuw TikTok dansje
Er is veel geschreven over social media en het effect op jongeren. Deze verhalen zijn veelal negatief en waarbij social media vaak wordt afgeschreven als een boosaardig iets wat zoveel mogelijk vermeden moet worden. Het lijkt goed om dit in perspectief te zien. Bedenk je bijvoorbeeld eens wat er zo’n zeventig jaar geleden over de eerste televisie werd gezegd.
Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat social media jongeren helemaal niet per se ongelukkiger maakt. Het effect op hun geluk is nihil. Bedenk ook dat tegenwoordig een groot onderdeel van het sociale leven online gebeurt en dat gamen, videobellen en live-streamen nieuwe vormen van afspreken zijn en dat deze zaken juist veel geluk kunnen brengen.
Natuurlijk is het net als met de radio, televisie en computer zo dat de effecten van het sterk afhangen van hoe deze gebruikt worden. Natuurlijk is het verstandig om het gebruik van social media te doseren, iets wat nou net lastig is voor een puberbrein, zeker omdat social media zo is ingericht dat iemand door wil blijven scrollen. Gelukkig zijn er verschillende dingen die je kunt doen om je puber te activeren tijdens de zomervakantie.
Tips om je puber te activeren tijdens de zomervakantie
- Toon begrip
Pubers voelen zich vaak onbegrepen en hebben heel sterk de behoefte om serieus genomen te worden. Herinner je dat jij ongetwijfeld dezelfde behoeften had als puber. Geef je puber credit voor het feit dat zij proberen om volwassen te worden en realiseer dat de puberteit, met toetsenweken, sociale druk, voorbereiden op de toekomst, ook een enorm moeilijke periode is om door te komen.
- Hou het positief
Wees je ervan bewust dat pubers vaak al een lager zelfbeeld hebben en hebben al veel negatieve gedachten over zichzelf. Let daarom op de hoeveelheid negatieve opmerkingen die je maakt en probeer deze zoveel mogelijk om te draaien naar het positieve. Dit kan moeilijk zijn, zeker omdat een puber nog wel eens op zoek kan gaan naar negatieve aandacht, maar is op langer termijn vaak meer werkend en houdt de sfeer thuis positief. Verander daarom opmerkingen als: “Hèhè, kom je ook weer eens beneden?” in “Wat gezellig! Kom je erbij?”
- Weet waar je het over hebt
Om je puber te helpen en te begrijpen kan het goed zijn om te weten wat deze op zijn telefoon doet. Je verdient dikke bonuspunten als je snapt dat TikTok enorm verslavend is omdat je onbeperkt door kunt scrollen en wordt veel serieuzer genomen als je weet dat je gaming streams niet zomaar even kan pauzeren.
- Doe het samen
Bedenk samen plannen om activiteiten te ondernemen. Geef je puber hier ideeën en opties, maar geef ook autonomie. Laat hen ook met opties komen. Hierbij kun je slim gebruik maken van social media. Laat je puber bijvoorbeeld mooie fotoplekken op Instagram opzoeken en plan hoe je deze samen kunt bezoeken.
- Leg uit
Pubers zullen niet zomaar iets als waarheid aannemen. Ze zijn nog volop aan het leren dat hun eigen waarheid niet altijd de juiste is. Leg daarom uit waarom je het belangrijk vindt dat de puber naar buitengaat. Misschien is dat omdat buitenlucht gezond is of omdat beweging goed is voor de hersenen. Een simpel: “omdat ik het zeg” gaat in een puberbrein niet op.
- Beloon
Waarschijnlijk zijn stickerkaarten en een aftekenkalender voor je puber een gepasseerd station. Toch kan belonen nog altijd heel goed werken. Bespreek wat je van de puber verwacht en bedenk samen wat daar een passende beloning bij is. Een keer naar een fastfood restaurant? Half uur langer opblijven? Kijk waar jouw puber mee te motiveren is.
