Het ene kind staat nu eenmaal sterker in zijn schoenen dan het andere. Sommige kinderen zullen direct van zich afbijten. Er zijn ook kinderen die hier meer moeite mee hebben. Zij zullen de situatie afwachten of misschien wel over zich heen laten lopen. Herken je je kind hierin? Dan heb je vast wel eens de feedback gekregen de je kind meer weerbaar moet worden. Maar wat is weerbaar zijn nu eigenlijk? Hoe komt het dat je kind minder weerbaar is dan anderen? En vooral: hoe kun je ervoor zorgen dat je kind meer weerbaar wordt?
Wat is weerbaarheid?
Weerbaarheid wordt op veel manieren gebruikt. Vaak is weerbaarheid gerelateerd aan de vaardigheid van een kind om op een passende manier voor zichzelf op te komen. Een kind dat weerbaar is, is zelfstandig in staat om zijn eigen grenzen aan te geven en kan anderen helpen om hun grenzen te bewaken. Weerbaarheid kan ook betekenen dat kinderen om kunnen gaan met vervelende zaken of teleurstellingen. Een kind dat weerbaar is, zal in deze situaties zelfstandig kunnen oplossen. Vaak is weerbaarheid sterk gelinkt aan zelfvertrouwen. Als een kind zeker is van zichzelf en een goed gevoel van eigen waarde heeft, is het eerder geneigd om voor zichzelf op te komen. Soms kan het gebeuren dat een kind in een cirkel terecht komt, waar een gebrek aan weerbaarheid kan zorgen voor een negatief zelfbeeld. Als je kind het bijvoorbeeld moeilijk vindt om voor zichzelf op te komen, zullen negatieve opmerkingen of acties van anderen hem meer raken. Hierdoor zal zijn zelfvertrouwen nog meer naar beneden gaan. Wat weer tot gevolg kan hebben dat hij nog minder weerbaar wordt. Dit soort cirkels willen wij als volwassenen natuurlijk liever vermijden.
Hoe kan ik het herkennen?
Soms kan het lastig zijn om in te schatten of je kind daadwerkelijk minder weerbaar is. Je bent er ongetwijfeld niet altijd bij wanneer je kind met anderen speelt. Je hoeft dan ook niet direct in actie te komen wanneer je één van de kenmerken in je kind herkent. Iedereen heeft wel eens een slechte dag en iedereen laat wel eens over zich heen lopen. In veel gevallen zal je kind nog aan het ontdekken zijn wat de beste manier is om voor zichzelf opkomen. Toch kan het handig zijn om deze ontwikkeling in de gaten te houden en je kind eens in spel te observeren. Kinderen die minder weerbaar zijn, zullen in een spel situatie vaak op de achtergrond aanwezig zijn en zullen andere laten leiden. Hierbij zullen ze niet veel zeggen of zacht praten. Vaak durven deze kinderen geen nee te zeggen wanneer andere kinderen iets van hen vragen. Ze zullen niet direct zeggen dat ze het er niet mee eens zijn. Ook zullen ze speelgoed gemakkelijk laten afpakken, zonder hier tegenin te gaan. Tot slot kan het zijn dat deze kinderen veel hulp of nabijheid van volwassenen vragen, omdat ze zelf niet zelfverzekerd genoeg zijn om situaties aan te gaan.
Wat kan ik als ouder doen?
- Wees positief! Geef waar je kan zoveel mogelijk complimenten aan je kind en moedig je kind ook aan om complimenten voor zichzelf te bedenken. Houd bijvoorbeeld voor het slapen gaan samen een complimentendagboek bij. Probeer niet enkel complimenten te geven over het resultaat, maar ook over hoe een kind zaken aanpakt.
- Stimuleer je kind om zoveel mogelijk zelf te doen. Zelfvertrouwen groeit sterk als kinderen doorhebben dat iets hen lukt. Geef hen daarom vooral kleine verantwoordelijkheden als opruimen, ontbijt maken en koken en vier het vooral als het lukt!
- Wees voorzichtig met het oplossen van problemen. Je kind zal geen zelfvertrouwen ontwikkelen als jij als ouder problemen voor hen oplost. Stimuleer kinderen daarom vooral om zelf na te denken over mogelijke oplossingen en kom desnoods samen met een oplossing. Je zult zien dat je kind enorm zal groeien wanneer hij een probleem zelf heeft opgelost.
- Oefen sociale situaties. Natuurlijk kun je je kind niet aan de hand meenemen naar de speeltuin om voor te doen hoe je nu eigenlijk meer weerbaar wordt. Wel kun je sociale situaties thuis naspelen. Speel bijvoorbeeld een pestkop en leer je kind om op vervelende situaties te reageren. Let hierbij op lichaamshouding (rechtop, sterk staan) en stemgeluid (hard en duidelijk). Geef vooral ook het slechte voorbeeld en bespreek waarom bijvoorbeeld zacht praten, terwijl je naar de grond kijkt niet erg sterk overkomt.
Dan tot slot….
Voordat je aan de slag gaat met weerbaarheid is het goed om te bedenken dat niet ieder kind ervoor gemaakt is om enorm assertief en aanwezig te zijn. Sommige kinderen zijn nu eenmaal stiller, meer afwachtend. Gelukkig maar! Stel je eens voor dat we allemaal haantje de voorste zouden zijn. Dat zou waarschijnlijk enorm veel problemen met zich meebrengen. Vaak heeft weerbaarheid ook te maken met het karakter van het kind en hoeft het geen probleem te zijn dat jouw kind nu net geen haantje de voorste is. Als je merkt dat je kind er daadwerkelijk last van ondervindt, probeer dan zeker om hem wat meer weerbaar te maken. Vergeet echter niet dat de stille, observerende kanten van jouw kind ook erg waardevol kunnen zijn in andere situaties.
