Altijd weer die bedtijdstrijd
Misschien herken je het. Je kind ligt net in bed en wil dan opeens toch nog een kusje voor het slapen gaan. Dan is er opeens sprake van enorme dorst of honger. Wanneer dat geregeld is, is de kamer spontaan veel te koud of te warm. Als de temperatuur dan eindelijk perfect is, speelt er opeens een pijntje op! En als je dan eindelijk na een lange dag moe op de bank ploft, hoor je voetstappen op de trap. Het slapen was blijkbaar toch niet helemaal gelukt. Zo kan het bedtijd ritueel soms eeuwen duren. Als dit elke dag het geval is, kan er op een gegeven moment strijd ontstaan. Waarom ga je niet gewoon slapen? Goede vraag! Waarom kost het sommige kinderen zoveel moeite om te slapen? En vooral: wat kun je ertegen doen?
Maar waarom?
Het is allereerst goed om te weten dat veel kinderen last hebben van slaapproblemen en dat dit deel kan uitmaken van een normale ontwikkeling. Kinderen moeten nu eenmaal leren om zichzelf in slaap te brengen en dit kan soms even duren. Maak je dus vooral geen zorgen, vaak gaan de problemen met slapen vanzelf weer over. Maar waarom hebben zoveel kinderen last van slaapproblemen? Dit kan meerdere redenen hebben. Een van de meest voorkomende redenen is dat het ritme van vooral jonge kinderen nog wat zoeken is. Ons brein maakt namelijk rond een bepaalde tijd een slaaphormoon aan, waardoor ons lichaam een seintje krijgt om te gaan slapen. Bij iedereen gebeurt dit op een ander moment. Vooral bij kinderen is het even zoeken wanneer dit gebeurt. Het ingewikkelde hier is dat wanneer je dit seintje voorbijgaat, je lichaam weer in de wakker-modus schiet. Dit is waarom sommige kinderen opeens enorm veel energie krijgen in de avond. Hun lichaam heeft dan waarschijnlijk een wakkersignaal afgegeven. Tijd om lekker te spelen dus!
Er kunnen ook andere oorzaken ten grondslag liggen van de slaapproblemen van je kind. Zo is het slapengaan een groot separatiemoment tussen het kind en zijn ouders of verzorgers. Dit afscheid valt sommige kinderen erg zwaar, waarbij ze zich alleen in hun kamertje onveilig kunnen voelen. Dit brengt vaak ook angsten met zich mee. Ook dit kan een reden zijn waarom kinderen moeilijk kunnen slapen. Een andere reden die we vaak zien is dat kinderen moeite hebben met de grote verandering in hun schema. Voor ons volwassenen is het logisch dat je op een gegeven moment de dag afsluit en naar bed gaat. Voor kinderen kan dat moment soms onverwachts komen! Heb je net lekker gegeten en hoop je verder te gaan met het bouwwerk, mag je opeens niet meer spelen! In de ogen van een kind heel flauw! Het is hier handig om je kind goed te leren kennen en rustig naar je kind te kijken. Welke van deze oorzaken (of misschien een combinatie) zou bij jou kind kunnen spelen?
Wat te doen?
Voordat we aan de tips beginnen, is het misschien goed om de druk rondom het slapen wat los te laten. Hoe meer stress jij ervaart voor het slapengaan van je kind, hoe meer druk je kind zal voelen om te moeten slapen. Iets wat natuurlijk vaak averechts werkt. Maak je daarom niet te druk over hoeveel je kind slaapt. Probeer dit los te laten en focus vooral op het creëren van een fijne sfeer voor het slapengaan. Dit is vaak een mooie eerste stap om de strijd rondom het slapengaan te verminderen. En verder:
- Zorg voor eenzelfde ritme die voor iedereen duidelijk is. Zorg ervoor dat ieder avond ritueel hetzelfde is en maak dit ritme eventueel visueel met pictogrammen zodat iedereen weet waar hij of zij aan toe is. Zorg hier ook voor een vaste bedtijd.
- Probeer zoveel mogelijk rust in te bouwen voor het slapen gaan. Kinderen zullen eerder hun slaapsein voelen wanneer zij rustig zijn. Probeer daarom druk spel te vermijden. Samen of alleen lezen, mediteren of yoga doen hier wonderen.
- Vermijd eten en elektronische schermen voor het slapengaan. Hoewel het verleidelijk kan zijn om je kind toch nog even een snack te geven of hen toch nog even een spelletje te laten doen, zien we in de praktijk vaak dat dit kinderen een kick aan energie geven. Iets wat nu net niet handig is voor het slapengaan.
- Bekijk de slaapkamer van je kind. Is dit een rustig, ontspannen omgeving met weinig prikkels of is dit een geweldige verzameling van stimulerende zaken? Het kan helpend zijn om de slaapkamer van je kind zo prikkelarm mogelijk te houden. Dit nodigt vaak meer uit tot slapen, dan een drukke, volle slaapkamer. Wellicht dat je kind hierin zelf ook kan meedenken! Wat vindt hij fijn?
- Geef je kind opties en laat hem meedenken in het proces. Soms kan bedtijd voelen als een straf die wordt opgelegd. Door je kind opties te geven en hem actief mee te laten denken in wat fijn kan zijn voor het slapen gaan, wordt het slaapritueel vaak meer positief!
Meer tips nodig? Word dan snel lid en bekijk direct de masterclass van slaapdeskunde Stephanie Molenaar over slaapproblemen bij 4+ jaar.
