Waar doe je als ouder goed aan?
Haren trekken, krabben en bijten en elkaar het licht in de ogen niet gunnen. Je hebt als ouders vast vaker scheidsrechter moeten spelen tussen je kinderen. Vaak starten ruzies om de kleinste dingen; wie had het speelgoed als eerste? Wie is er aan de beurt? Competitie en strijd tussen broers en zussen is iets waar veel ouders mee struggelen. Ze hebben een echte broer-zus relatie. Soms zijn ze beste vrienden, soms kunnen ze alleen maar ruzie maken. Wat te doen als ouders? Grijp je iedere keer in of laat je het gebeuren?
Cliché, maar waar: het hoort erbij
Allereerst is het goed om te weten dat strijd en competities tussen broers en zussen normaal is. Biologisch gezien strijden kinderen om de aandacht van hun ouders en willen zij laten zien dat zij het sterkste nageslacht zijn.
Verder is het belangrijk om niet enkel negatief naar de ruzies te kijken. Deze ruzies zijn namelijk ook mooie leermomenten. Thuis, in een veilige omgeving, met iemand die je goed kent een partijtje ruzie maken. Dat is een fijne, veilige manier om te leren ruzie te maken. Juist vanwege deze bekendheid van een broer of zus zijn kinderen vaker feller tegenover hun broer of zus dan tegen andere kinderen. Ze krijgen hier de kans om te leren omgaan met hun emoties, leren hun behoeften uit te stellen en ontwikkelen sociale vaardigheden. Elke ruzie is dus een kans tot ontwikkeling!
Wanneer grijp je in?
Als ouder hoef je dus niet tijdens elke ruzie in te grijpen. Observeer eerst wat er gebeurt. Komen je kinderen er toch niet samen uit of gaan ze grenzen over wat betreft veiligheid? Dan is het een mooi moment om in te grijpen.
Laat je kinderen naar elkaar luisteren en neem het probleem serieus. Stimuleer je kinderen om hun gevoel uit te spreken. " Ik hoor dat jij graag met de bal wilde spelen en nu zie ik dat je verdrietig bent omdat Pietje al met de bal aan het spelen was, klopt dat?" Laat je kinderen inzien dat er altijd twee kanten zijn tijdens een ruzie. Wanneer beide kinderen hun verhaal hebben gedaan, is het tijd om een oplossing bedenken. "Kunnen jullie iets bedenken hoe je samen zou kunnen spelen met deze mooie bal?"
Dit is ook een mooi moment om je kind te leren dat zijn of haar behoeften niet altijd direct kunnen worden vervuld. "Ik snap dat het jammer is dat je nu niet met de bal kan spelen, maar Pietje wil even oefenen met voetballen en als je niet mee wil doen, dan moet je even wachten tot Pietje klaar is met de bal".
Sluit aan bij de ontwikkelingsfase van je kinderen
Dit zal zeker voor jonge kinderen nog erg moeilijk zijn, omdat zij nog meer individualistisch denken. Verwacht daarom niet te veel van hen qua eerlijke oplossingen. Lukt het niet om een oplossing te bedenken? Doe het dan voor. Modelling oftewel voordoen is een hele sterke opvoedtool om kinderen te leren met sociale situaties om te gaan. Hoe had jij deze ruzie opgelost? Wat had jij gedaan? Kun je voorbeelden geven van de laatste keer dat jij ruzie had?
Soms is het beter om even uit elkaar te gaan
Soms gebeuren er ruzies die niet op te lossen zijn omdat de gemoederen al zo hoog opgelopen zijn dat de kinderen geen ruimte meer hebben om rustig na te denken. Geef je kinderen dan ieder hun eigen plek om af te koelen en tot rust te komen. Wanneer de kinderen weer rustig zijn, probeer er dan nog even op terug te komen zodat beide kinderen er lering uit kunnen trekken voor een volgende keer. Probeer hierbij niet te verzanden in de schuldvraag en de oorzaak van de ruzie, want dan bestaat de kans dat de gemoederen binnen no time weer de pan uit vliegen en je weer terug bent bij af. Probeer dus vooral oplossingsgericht te kijken naar wat er de volgende keer anders zou kunnen om het probleem op te lossen.
Blijf altijd onpartijdig.
Hoe moeilijk het soms kan zijn, probeert altijd onpartijdig te blijven. Dit is soms ingewikkeld als bijvoorbeeld een van je kinderen in jouw ogen schuldig of onredelijk is, maar ook achter dit gedrag zit ALTIJD een onmacht. Het is nooit helpend voor je kind om hiervoor veroordeeld te worden. Probeer dus ook in zo'n geval toch naar beide kinderen te luisteren en vertaal ook vooral de moeilijkheid waar je kind blijkbaar tegenaan liep. Soms kan een kind zo overspoeld worden door een emotie en daardoor uit totale onmacht op een verkeerde manier handelen, dan kan het erg fijn zijn als jij als ouder een vertaalslag kan maken waardoor beide kinderen beter begrijpen wat er zojuist gebeurde waardoor het mis ging.
Stimuleer coöperatief gedrag
Soms merk je dat de sfeer in huis meer en meer grimmig wordt omdat er zoveel strijd ontstaat. Het kan dan erg helpend zijn om je kinderen te stimuleren om samen te werken. Bedenk leuke spelletjes of opdrachten waarbij ze samen iets kunnen verdienen of doe bijvoorbeeld spelletjes waarbij de kinderen samen een team vormen 'tegen' jou en/of je partner. Veel van dergelijke positieve ervaringen kan op de lange termijn erg bijdragen aan het verbeteren van de sfeer in huis en tussen de kinderen.
Tot slot
Tot slot is het goed om je niet te veel zorgen te maken over broer en zus ruzies. Alhoewel het soms kan lijken alsof kinderen een hartstochtelijke hekel aan elkaar hebben, is de kans erg klein dat dit zo blijft als ze richting de puberteit en volwassenheid gaan. Vergelijk je kinderen vooral niet met andere broers/zussen waarvan je weet dat die enorm goed met elkaar op kunnen schieten. De situatie is zoals hij is en je kan er enigszins een positieve draai aan geven door op tijd bij te sturen voordat ruzies escaleren en je kinderen proberen zoveel mogelijk op een coöperatieve manier met elkaar samen te laten werken, maar de kans dat ze binnen korte tijd elkaars beste vrienden worden is vrij klein. Hoe jammer je dat misschien ook vindt (wat overigens niets zegt over de situatie op lange termijn!). En eerlijk is eerlijk; als je geen ruimte en tijd hebt om veel sturing te bieden, dan is het altijd nog beter om extreme ruzies te voorkomen door de kinderen zoveel mogelijk uit elkaar te houden in situaties die ze lastig vinden. Bouw bijvoorbeeld een vast speelmoment in waarbij de een even op zijn/haar kamer speelt en de ander 1 op 1 met jou een spelletje doet en draai dit later om.
Masterclass Strijd Tussen Broers en Zussen
Meer behoefte aan tips en adviezen rondom dit thema? Op donderdag 20 januari vindt de masterclass Strijd Tussen Broers en Zussen plaats op de Online Opvoed Uni. De masterclass is exclusief toegankelijk voor leden. Wil je daar graag bij zijn?
Je bent al lid vanaf 1 euro per dag (maandelijks opzegbaar).
